bannerhanza

Dzisiaj jest: 8 Czerwca 2025 roku    |    Imieniny: Ada, Maksymilian, Seweryn
Administrator

Administrator

czwartek, 29 grudnia 2011 12:42

Pomniki

goleniow-pomniki-06Pomnik poświęcony czeskim więźniom politycznym, znajdujący się za Zakładem Karnym w Goleniowie. Podczas II wojny światowej na terenie Zakładu Karnego pracowali więźniowie obozu koncentracyjnego w Stuthofie, którego podobóz mieścił się w Policach koło Szczecina.

 

Tablice pamiątkowe na murach kościoła św. Katarzyny w Goleniowie upamiętniające ważne wydarzenia niepodległościowe.

 

goleniow-pomniki-12Pomnik Niepodległości Rzeczpospolitej znajdujący się w centrum miasta przy zbiegu ulic Kościuszki i Konstytucji 3 Maja. Widnieje na nim napis "Pomnik Niepodległości w hołdzie walczącym o wolność i niepodległość Rzeczpospolitej Polskiej, Goleniów 11.11.1992r."

 

goleniow-pomniki-13Postument wielkiego poety Cypriana Kamila Norwida, którego imię nosi Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Goleniowie (ul. Konstytucji 3 Maja)

 

goleniow-pomniki-03Pomnik upamiętniający pobyt Jana Pawła II na ziemii goleniowskiej 11.VI.1987r. Pomnik znajduje się przy kościele św. Jerzego (ul. Andersa).

 

goleniow-pomniki-02Pomnik dla uczczenia 2000 lat istnienia chrześcijaństwa. Pomnik znajduje się przy kościele św. Jerzego (ul. Andersa).

 

goleniow-pomniki-11Kamień poświęcony "Pamięci wszystkich, którzy na zawsze spoczęli w ziemii goleniowskiej". Pomnik odsłonięty w 50-tą rocznicę powrotu Goleniowa do Macierzy. Kamień znajduje się w parku miejskim.

 

goleniow-pomniki-08Pomnik upamiętniający związek Goleniowa z lotnictwem wojskowym. Pamiątka po 2 PLM "Kraków", samolot MIG 21 UM, usytuowany przy Urzędzie Gminy i Miasta w Goleniowie przy placu Lotników.

 

czwartek, 29 grudnia 2011 12:30

Wodociągowa wieża ciśnień

Wodociągowa wieża ciśnień z 1935 r.Wodociągową wieżę ciśnień zbudowano w 1935 roku na terenie ujęcia wody. Woda czerpana była ze studni głębinowych pompami głębinowymi. W zbiorniku wieżowym gromadzone były nadwyżki wody nie wtłoczone do sieci miejskiej. Wieża pełniła równocześnie rolę zbiornika wyrównującego ciśnienie  w sieci miejskiej. Ze zbiornika wieżowego czerpał wodę również pobliski szpital.

Architektura wieży ciśnień stanowi bardzo dobry przykład funkcjonalizmu nie pozbawionego przy tym cech historyzujących (narożne lizeny - płaskie, pionowe występy w murze zewnętrznym). Stanowi przykład wodociągowego zbiornika wieżowego lat 30-tych XX w. kiedy to nastąpił renesans budowli wieżowych typu "kolumny".

W wyniku działań wojennych 1945 r. pocisku artyleryjskie poczyniły niewielkie uszkodzenia elewacji w wyższych partiach budowli. Uszkodzeń tych nie usuwano ich gdyż nie posiadały wpływu na walory eksploatacyjne wieży. Utrzymano także oryginalny kształt budowli. W 1992 roku podjęto remont budowli.

czwartek, 29 grudnia 2011 12:29

Kolejowa wieża wodna

Kolejowa wieża wodna z 1912 r.Kolejową wieżę wodną w Goleniowie, zlokalizowaną na terenie stacji kolejowej, zbudowano ok. 1912 r. celem zaopatrzenia parowozów w wodę. Jest to wieża o trzonie murowanym, zwieńczonym głowicą o płaskiej podstawie. Elementem dekoracji prostego trzonu są stalowe łaty wyprowadzonych na zewnątrz belek stropowych, ściągających równocześnie mury trzonu. Drewniany szkielet ściany osłonowej jest impregnowany i pomalowany na czarno. Murowane wypełnienie jest otynkowane i pobielone.
Budowla była poddana gruntownemu remontowi w 1991 r. Wcześniej jej stan techniczny był zły, zwłaszcza część z głowicą i dach. Ok. 1970 r. runęła wschodnia ściana osłonowa zbiornika. W wyniku remontu odbudowano ścianę wschodnią jako murowaną z cegły, otynkowano i pobielono (elewacja ta jest niewidoczna, zasłonięta wysokim drzewostanem). Wyremontowano dach i zmieniono pokrycie. Zamiast blachy nieocynkowanej położono ocynkowaną. Zakonserwowano części drewniane konstrukcji nośnych głowicy i wykonano roboty malarskie (wewnętrzne i zewnętrzne). Uzupełniono braki oszklenia okien.

Z uwagi na konstrukcję ściany osłonowej zbiornika wieża ta stanowi egzemplarz unikatowy w skali woj. Zachodniopomorskiego i Nadodrza. Jest udanym dziełem nawiązującym do wieżowych budowli obronnych (miejskich) średniowiecza. W swej wymowie plastycznej łączy wiele wątków romantycznych skrywając pod historyzującym kostiumem swe funkcje przemysłowe i techniczne. Stanowi jeden z ciekawszych elementów krajobrazowych Goleniowa.

czwartek, 29 grudnia 2011 12:26

Spichlerz i port rzeczny

SpichlerzSpichlerz, budowla pochodząca z XVIII wieku. Jest jedyną pozostałością po dawnym porcie. Jest to budynek o trzech kondygnacjach. Stanowi ciekawy przykład architektury ryglowej. W latach 70-tych XX wieku mieściło się tu "Muzeum Przyrody i Puszczy Goleniowskiej", obecnie nie jest użytkowany.

Stary port na rzece Inie - widok z 1909 r.Port rzeczny powstał w XIV wieku a został rozbudowany w końcu XV wieku. Równocześnie istniała tu przystań dla statków morskich u ujścia Ina. Handel zbożem i towarami leśnymi był źródłem bogactwa miasta i jego rozkwitu w XV wieku. W 2005 r. koryto rzeki Iny zostało pogłębione, a jej brzegi oczyszczone i wyregulowane. Na terenie miasta, wzdłuż rzeki, poprowadzono utwardzony deptak a w miejsce niegdysiejszego portu wybudowano przystań rzeczną.

czwartek, 29 grudnia 2011 12:05

Nieistniejące kościoły św. Jerzego

Kościół św. Jerzego - stan z XIII w.Pierwsza chrześcijańska budowla na terenie Goleniowa pochodziła z końca XIII wieku. Powstała w miejscu, gdzie przed lokacją istniała słowiańska osada, później przekształcona w przedmieście Wyk (obecnie teren dawnego cmentarza między ul. Sportową a ul. Konopnickiej). Znamy ją niestety już tylko z widoku Goleniowa na mapie Lubinusa z XVII wieku. Została wybudowana z trwałego materiału - ciosanych kamieni granitowych i to, jak podaje literatura niemiecka, jeszcze przed lokacją miasta, a tym samym przed budową kościoła św. Katarzyny i murów miejskich z bramami i basztami.
Podobne kaplice w czasach średniowiecza powstały m.in. w Koszalinie, Darłowie, Słupsku, Doberanie i na wyspie Rugii. A więc nie była ona ewenementem na terenie chrystianizowanego Pomorza.

Wzór kaplicy był importem pochodzącym z kręgu architektury zakonów rycerskich i łączył się na Pomorzu z tradycją fundacji templariuszowskich, przejętą w pewnym sensie przez ich spadkobierców joanitów, którzy bardzo czynnie działali na terenie Pomorza. W ówczesnym Goleniowie znana była postać rycerza joanity Gerarda. Świątynia ta pełniła też rolę pierwszej kaplicy cmentarnej.
Początkowo duszpasterską posługę sprawowali w tym kościele cystersi z Kołbacza. Z biegiem czasu kaplica p.w. św. Jerzego została przejęta przez magistrat nowopowstałego miasta. Służyła w dalszym ciągu mieszkańcom przedmieścia Wyk. Po 1534 roku prze-kształcono ją na świątynię protestancką. W 1686 roku została częściowo zniszczona. Mury jej rozebrano w 1720 roku.

Kościół św. Jerzego - stan z II wojny światowejW latach 1722-1725 wybudowano w tym miejscu, znany jeszcze przedwojennym mieszkańcom Goleniowa, ryglowy kościół, którego ściany wypełniono czerwoną cegłą.
Zarówno pierwsza, jak i druga świątynia, były pod wezwaniem św. Jerzego, z tym, że pierwotna kaplica powstała jako katolicka. Zarówno obmurowany granitem cmentarz, jak i skromny, niewielki kościół, służył mieszkańcom do końca wojny.
Został zniszczony przez Sowietów w marcu 1945 r. Na tym cmentarzu w latach 1940-1945 grzebani byli polscy i francuscy robotnicy przymusowi, którzy zmarli w niemieckiej niewoli.
    

Szczątki obywateli francuskich już w 1945 r. zostały ekshumowane i przewiezione do Ojczyzny. Przy pracach ekshumacyjnych brali udział m.in. dwaj Polacy, wcześniejsi przymusowi robotnicy: Tadeusz Nawrotek i Stanisław Kubiak. W maju 2004 roku nastąpiło odsłonięcie pamiątkowego obelisku, upamiętniającego wszystkich tych, których doczesne szczątki spoczęły w tym miejscu.

Od września 2004 roku do końca czerwca 2005 roku młodzież z Młodzieżowej Pracowni Historycznej działającej przy Goleniowskim Domu Kultury we współpracy z Gimnazjum im. M.E. Arndt w Bergen na Rugii (Niemcy) odkryła fundamenty wspomnianych wcześniej kościołów św. Jerzego. Miejsce odkrywki archeologicznej zostało zabezpieczone, ciekawie wyeksponowane i udostępnione dla wszystkich. Miejsce zostało także wpisane do Rejestru Zabytków. Jest to obecnie jedno z najciekawszych zakątków pod względem wartości historycznych, świadectwo o długiej i pięknej historii miasta.

czwartek, 29 grudnia 2011 12:02

Kościół św. Katarzyny

Zbudowano go w XV wieku na fundamentach kościoła romańskiego. Bogato profilowany portal wzniesiony jest z cegły częściowo glazurowanej. Sklepienie kościoła wspiera się na czterech ośmiobocznych filarach. Wszystkie trzy nawy są równej wysokości (kościół halowy). Od strony wschodniej przylega niższe od innych naw prezbiterium, nazywane w średniowieczu chórem, gdyż tutaj, obok ołtarza gromadził się zespół śpiewaków. W XV wieku członkowie cechów, mieszczanie i okoliczne rycerstwo ufundowali kilkanaście ołtarzy, stojących w nawach bocznych i przy filarach. Wspaniałość kościoła odzwierciedlała intensywny rozwój miasta, które pod rządami Gryfitów - słowiańskich książąt pomorskich - szybko się bogaciło.

Najpiękniejszy ołtarz poświęcony był św. Mikołajowi, patronowi żeglarzy i rybaków. Ołtarz ten został ufundowany przez Goleniowski Związek Żeglarzy, odbywających z portu na Inie dalekie podróże morskie. Codziennie odprawiały się tu nabożeństwa za pomyślność rejsów, a 6 grudnia rozdawano hojnie doroczną jałmużnę.

W 1534 roku w związku z wprowadzeniem reformacji kościół przejęli protestanci. W czasie kilkakrotnych remontów wprowadzono wiele nowych pseudogotyckich elementów wystroju architektonicznego. Po zniszczeniach w 1945 roku odbudowano farę w latach 1957-59, starając się przywrócić jej średniowieczny wygląd.

czwartek, 29 grudnia 2011 11:54

Nieistniejące bramy miejskie

Brama Szczecińska

Brama SzczecińskaByła najstarszą, wybudowaną w 1315 r., i najmniej okazałą z czterech goleniowskich bram. Podobnie jak Stargardzka, pełniła funkcję bramy cłowej. Znajdowała się tuż nad Iną, przy obecnym moście łączącym ulice Kościuszki i Szczecińską. Ze względu na szerokość rzeki, która sama w sobie była już przeszkodą dla wroga, nie posiadała rozbudowanego przedbramia. Pełniła wraz z mostem rolę łącznika komunikacyjnego z wczesnośredniowieczną osadą przekształconą potem w przedmieście Wyk. Przez nią też wiódł trakt w kierunku Szczecina. Miała ponad 8 metrów szerokości i była dwukondygnacyjna. Została rozebrana w 1836 r. w związku z budową drogi Szczecin - Gdańsk. Jej otwór nie spełniał wymogów potrzebnych do przejazdu dużych dyliżansów. Wówczas też rozebrano stary kamienno-drewniany most i wybudowano nowy o żelaznej konstrukcji.

 

Brama Stargardzka

Brama StargardzkaByła ona także połączona kamiennym mostem z przedbramiem, w tym wypadku przerzuconym przez Goleniowską Strugę. Za mostem znajdowała się dwukondygnacyjna budowla z wewnętrznym przejazdem. Pełniła ona rolę przedbramnego umocnienia. Brama Stargardzka była uważana za najbardziej reprezentacyjną i najładniejszą w Goleniowie. Podobnie jak Wolińska była typem bramy szczytowej. Posiadała cztery kondygnacje z uskokowym szczytem wieńczącym.

 

Brama Młyńska

Istniała do roku 1761. Tuż za nią na przedmieściu znajdował się jeden z młynów należący do goleniowskiego mieszczanina. Podczas wojny siedmioletniej i oblężenia Goleniowa przez Rosjan została zniszczona. W ówczesnych czasach odbudowa jej nie miała sensu, więc resztę rozebrano. A w związku z zaistniałym faktem zniszczenia w źródłach historycznych można spotkać ją pod nazwą Brama Rosyjska.

czwartek, 29 grudnia 2011 11:38

Brama Wolińska

Brama WolińskaBRAMA WOLIŃSKA - (zwana również Bramą Chrobrego) zbudowana w XIV w. w stylu gotyckim. Była jedną z czterech bram wjazdowych do miasta (inne bramy to: Stargardzka, Szczecińska i Młyńska). Strzelista budowla obronna należy do najpiękniejszych na Pomorzu. Wznosi się na wysokość 26 metrów (6 kondygnacji). Zaczęto ją budować w drugiej połowie XIII wieku. Początkowo była to strażnica obronna z kamieni narzutowych. W XIV i XV wieku nadbudowano wieżę. Od strony zewnętrznej utworzono urządzenie do opuszczania brony (w części zachowane) oraz wprowadzono bogatą dekorację blendową, profilującą ścianę wieży.
Funkcję tarasu obserwacyjnego spełniał w średniowieczu kryty ganek, który zamiast krenelażu posiadał luki. W niższych partiach bramę wypełniały obszerne sklepione pomieszczenia. Z bocznymi jej ścianami łączyły się wewnętrzne ganki dla strzelców (sklepione systemem krzyżowo-żebrowym). Mur przylegający do bramy zakończony jest z jednej strony wieżyczką, na której od wewnętrznej strony widnieje pierwszy herb miasta (przedstawiający rzekę, łódź, drzewo oraz Gryfa). Natomiast z drugiej, zewnętrznej strony znajduje się nowy herb, używany do dzisiaj (widnieją na nim dwa księżyce i cztery gwiazdy na niebieskim tle).
W latach 1971/72 brama została odrestaurowana i miała służyć jako Muzeum Ziemi Goleniowskiej. Jednakże po dokonaniu adaptacji stała się siedzibą Powiatowego, a od l czerwca 1975 roku Goleniowskiego Domu Kultury (dwie kondygnacje przeznaczone zostały na dom kultury, kolejne dwie kondygnacje zajmowała Izba Pamięci, gdzie były zgromadzone dokumenty, mundury i inne pamiątki z okresu II wojny światowej, dokumenty pierwszych osadników ziemi goleniowskiej oraz zdjęcia i eksponaty obrazujące rozwój miasta po roku 1945 - funkcjonowała do 1975 roku).
Na przełomie 2002/2003 dokonano zabudowy przejścia i powstało Centrum Informacji Turystycznej, które oferuje szeroką pomoc w zakresie informacji infrastruktury turystycznej, agroturystyki i turystyki, ciekawych miejsc w mieście i regionie, tras rowerowych, imprez kulturalnych i sportowych.

czwartek, 29 grudnia 2011 11:27

Mury miejskie

Późnośredniowieczny plan GoleniowaNa rycinie widoczny jest plan późnośredniowiecznego Goleniowa (XV w.). W ciągu murów obronnych widać umocnienia muru, na które składały się baszta Więzienna, wieża Mennicza, brama Szczecińska, wieża Mnisia, wieża Żeglarska, brama Stargardzka i most na Wiśniówce. Mur umocniony był także międzybramiem: po drugiej stronie rzeczki przedbramie nabrzeżne i dalej wieża Stargardzka (w miejscu dzisiejszego kina "Wisła") i brama Wolińska. W centrum miasta widać kościół Św. Katarzyny wraz ratuszem miejskim. Do bramy Szczecińskiej prowadzi szosa szczecińska, a na lewo i prawo od niej usytuowane jest przedmieście słowiańskiej biedoty  Wyk wraz kościołem św. Jerzego. Mury miejskie wzniesiono na przełomie XIV i XV wieku. Do dzisiaj zachowały się znaczne fragmenty murów oraz tylko jedna brama wjazdowa  Brama Wolińska.
Najciekawsza i najlepiej zachowana część murów miejskich znajduje się w południowo-zachodniej części starego miasta nad rzeką Iną. Są tu dwie wieże: cylindryczna Baszta Prochowa, zwana też Więzienną, oraz ośmioboczna Wieża Mennicza. Nazwa tej drugiej wiąże się z bitymi w niej tzw. białymi groszami goleniowskimi. Prawo bicia tych monet srebrnych Goleniów otrzymał w 1384 roku. Przy wieży tej znajduje się tzw. furta wodna, łącząca dawne miasto z portem. Inne zachowane fragmenty murów znajdują się także na Plantach Miejskich.

czwartek, 29 grudnia 2011 09:21

Sport

Z myślą o znaczeniu sportu dla młodzieży i wszystkich osób pasjonujących się różnymi dziedzinami sportowymi, w mieście dynamicznie rozwijana jest baza sportowa oraz szeroka oferta zajęć sportowo-rekreacyjnych w oparciu o działalność Ośrodka Sportu i Rekreacji oraz licznych klubów i związków sportowych.

Zapraszamy do zapoznania się z bogatą ofertą sportową Gminy Goleniów w zakładce „Sport”.

Strona 492 z 528

Urząd Gminy i Miasta

pl. Lotników 1
72-100 Goleniów
tel. 91 46 98 200 lub 222
fax 91 46 98 298
e-mail: ugim@goleniow.pl